W przypadku, gdy zgon nastąpił z przyczyn nienaturalnych lub są one trudne czy niemożliwe do ustalenia, zleca się wykonanie sekcji zwłok osoby zmarłej. Tego typu procedura nie dotyczy zmarłych, których zgon nastąpił w hospicjum, domu opieki lub w szpitalu, z przyczyn naturalnych lub łatwych do ustalenia. Na specjalne życzenie rodziny można wykonać sekcję zwłok osób, które zmarły w wyżej wymienionych placówkach, jeśli bliscy podejrzewają błąd lekarski bądź zaniedbania, jakie mogły bezpośrednio przyczynić się do zgonu. Z uwagi na zarządzoną sekcję zwłok, termin pochówku ustalany jest dopiero po wykonaniu tej procedury.
Z jakich powodów przeprowadza się sekcję zwłok?
Sekcja zwłok zarządzana jest w przypadku zgonu z przyczyn nienaturalnych lub trudnych do ustalenia. Jest ona standardowo przeprowadzana, gdy podejrzewa się śmierć w wyniku morderstwa, samobójstwa lub udziału osób trzecich. Przy stwierdzeniu zgonu w wyniku samobójstwa czy morderstwa, oprócz pogotowia ratunkowego, na miejsce wzywana jest także policja i prokurator. Ciała osoby zmarłej nie przewozi się wówczas do zakładu pogrzebowego, ale placówki, którą jest Zakład Medycyny Sądowej. To w tym miejscu zostanie przeprowadzona przez patomorfologa, sekcja zwłok.
Osoba odpowiedzialna za organizację pogrzebu zmarłego musi uwzględnić, że termin przeprowadzenia sekcji zwłok ustalany jest przez prokuraturę, w porozumieniu z Zakładem Medycyny Sądowej. Zazwyczaj sekcję zwłok przeprowadza się do tygodnia od dnia śmierci. Zadaniem osób odpowiedzialnych za organizacją pogrzebu jest poznanie daty sekcji, jak również uzyskanie wymaganych dokumentów. Umożliwią one swobodny odbiór ciała osoby zmarłej – już po sekcji, z prosektorium należącym do Zakładu Medycyny Sądowej.
Jak otrzymać kartę zgonu po wykonaniu sekcji zwłok?
Zakład Medycyny Sądowej po wykonaniu sekcji zwłok przekazuje raport z oględzin ciała i oceny poszczególnych narządów do prokuratury. W tym dokumencie podana jest prawdopodobna przyczyna śmierci danej osoby, jeśli możliwa jest ona do ustalenia.
W trakcie przeprowadzania sekcji zwłok, pobierane są także płyny fizjologiczne w celu przeprowadzania badań toksykologicznych na obecność różnego typu substancji chemicznych, które mogły przyczynić się do zgonu zmarłej osoby. Raport z sekcji zwłok może być podstawą do wszczęcia postępowania sądowego, jak również śledztwa prokuratorskiego, jeśli wykazano w nim, że doszło do morderstwa lub śmierci z udziałem osób trzecich. Po wykonaniu sekcji zwłok, krewni osoby zmarłej muszą przedstawić otrzymane dokumenty z Zakładu Medycyny Sądowej, zaakceptowane przez prokuraturę. Dopiero wówczas możliwe jest uzyskanie karty zgonu zmarłego krewnego. Jest to podstawa do wszczęcia procedury pochówku, zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem.
Do jakich działań uprawnia posiadanie karty zgonu wydanej po sekcji zwłok?
Posiadanie karty zgonu wystawionej na podstawie dokumentów wydanych przez prokuraturę, upoważnia rodzinę osoby zmarłej do udania się do Urzędu Stanu Cywilnego, zgodnego z miejscem zamieszkania zmarłego. Karta zgonu umożliwia wystawienie w Urzędzie Stanu Cywilnego aktu zgonu w co najmniej dwóch egzemplarzach. Jeden z nich jest potrzebny do starania się o uzyskanie zasiłku pogrzebowego z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Należy pamiętać, że uzyskanie tego świadczenia jest możliwe tylko wówczas, gdy osoba zmarła była objęta obowiązkowym ubezpieczeniem i odprowadzała składki z tytułu zawartej umowy o pracę. Ponadto, zasiłek pogrzebowy dotyczy także rencistów i emerytów. W tym przypadku potrzebne jest posiadanie ostatniego odcinka emerytury bądź renty osoby zmarłej.
Dysponowanie aktem zgonu zmarłego, który został poddany sekcji zwłok, umożliwia dalsze organizowanie i pochówku. Jeśli zmarły był osobą wierzącą, to można udać się do parafii kościoła lub wspólnoty wyznaniowej, do której należał, w celu zorganizowania pogrzebu w obrządku religijnym. Ciało osoby zmarłej po wykonaniu sekcji, transportowane jest do wskazanego zakładu pogrzebowego, gdzie przygotowywane jest do ceremonii pogrzebowej.
Formalności związane z pogrzebem osób, których zgon nastąpił z przyczyn nienaturalnych bądź trudnych do ustalenia, wymagają oczekiwania na wyniki sekcji zwłok. Dopiero wówczas można otrzymać kartę zgonu, będącą podstawą do wystawienia aktu zgonu, upoważniającego do dalszej organizacji pochówku czy uzyskania świadczenia pogrzebowego z ZUS.