Likwidacja grobu – najważniejsze informacje

Określenie „likwidacja grobu” może wprowadzać w błąd, ponieważ proces ten nie oznacza dosłownego usunięcia mogiły. Miejsce to może zostać ponownie wykorzystane do pochowania kolejnych zmarłych jeżeli opłata za grób nie zostanie przedłużona. 

Jak to działa?

Utrzymanie grobu wymaga regularnego opłacania tzw. „pokładnego”, co jest kluczowym elementem umożliwiającym dalsze użytkowanie grobu przez rodzinę zmarłego. Proces likwidacji grobu, czyli ponownego wykorzystania miejsca pochówku, jest regulowany przez przepisy zawarte w ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych, która stanowi podstawę prawną tego działania. Warto pamiętać, że zarządca cmentarza ma obowiązek poinformować rodzinę o zbliżającym się terminie uiszczenia opłaty, która zazwyczaj wymagana jest co 20 lat. 

Prawo o likwidacji grobu

Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych pochodzi z 1959 roku, a jej korzenie sięgają jeszcze przepisów z 1932 roku. W ustawie tej nie wspomina się o pojęciu grobu „wiecznego” czy „stałego”, co czasami prowadzi do nieporozumień na tle próby usunięcia grobu. Przepisy regulują głównie kwestie pochówku oraz obowiązkowych opłat, natomiast szczegóły związane z utrzymaniem miejsca spoczywania zmarłych są w dużej mierze pozostawione regulaminom poszczególnych cmentarzy, które mogą się różnić w zależności od lokalizacji.

Co dalej z nieopłaconym grobem?

W sytuacji, gdy opłata za grób nie zostanie przedłużona, zarząd cmentarza rozpoczyna proces jego „likwidacji”. W pierwszej kolejności usuwa się elementy nagrobne, takie jak płyta nagrobna. Chociaż nazwiska osób pochowanych w tym miejscu znikną z powierzchni grobu, informacje o nich pozostają zapisane w księgach cmentarnych, co stanowi ważny element dokumentacji.

Cmentarze oferują możliwość przedłużenia okresu użytkowania grobu na kolejne lata, często powyżej standardowych 20 lat, o ile ich regulaminy na to pozwalają. Tego typu rozwiązanie może być korzystne dla osób, które chcą zagwarantować dłuższe zachowanie grobu bliskich. Warto jednak pamiętać, że zasady te mogą się różnić w zależności od cmentarza, dlatego zawsze warto skonsultować się z jego administratorem, aby uzyskać informacje na temat opłat i warunków przedłużenia prawa do grobu.

Ossuarium

Na cmentarzach zaczyna brakować miejsc, dlatego kolumbaria, czyli specjalne konstrukcje przeznaczone do przechowywania urn z prochami, zyskują na popularności. Natomiast szczątki osób, których groby nie zostały opłacone i nad którymi nikt już nie sprawuje opieki, mogą trafić do ossuarium, czyli zbiorowej mogiły, gdzie przechowuje się ekshumowane kości. Ekshumacje w ramach likwidacji grobu są rzadkie i zazwyczaj nie ma potrzeby ich przeprowadzania, o ile na miejscu można pochować nową osobę bez naruszania istniejących szczątków.

Likwidacja grobu jest więc procesem złożonym, regulowanym przez przepisy prawne, wiążące się z formalnościami. Warto jednak pamiętać, że rodziny zmarłych mają możliwość zabezpieczenia grobu na dłuższy czas, o ile będą świadome obowiązujących zasad panujących na polskich nekropoliach.